پورت چیست؟ و انواع پورت در شبکه

پورت چیست؟ انواع پورت در شبکه، پورت ها درگاه های مجازی هستند که توسط سیستم عامل کامپیوتر کنترل می شوند. هر پورت نقطه اتصال شروع و پایان هر شبکه است و به لطف آنها می توانید یک یا چند شبکه را به طور همزمان و بدون تداخل روی رایانه خود اجرا کنید. در واقع رایانه ها با استفاده از این پورت های مجازی قادر به جداسازی جریان های ورودی هستند. پورت در شبکه های کامپیوتری به عدد خاصی اشاره دارد که برای شناسایی سرویس ها و برنامه های در حال اجرا بر روی دستگاه ها استفاده می شود. پورت ها یکی از پرکاربردترین مفاهیم فناوری اطلاعات هستند که در دو گروه سخت افزاری و نرم افزاری طبقه بندی می شوند. اولین گروه از پورت های سخت افزاری به پورت هایی اطلاق می شود که برای اتصال کابل ها و تجهیزات شبکه استفاده می شوند.

پورت چیست؟ انواع پورت در شبکه، در اصطلاح شبکه، پورت یک نقطه اتصال الکترونیکی است که داده ها از طریق آن وارد یا از رایانه شما خارج می شوند. به طور خاص، دروازه یک نقطه مجازی است که در آن اتصال شبکه شروع و پایان می یابد. پورت ها مبتنی بر نرم افزار هستند و توسط سیستم عامل کامپیوتر مدیریت می شوند و هر کدام با فرآیند یا سرویس خاصی مرتبط هستند. دروازه‌ها به رایانه‌ها اجازه می‌دهند بین انواع ترافیک ورودی و خروجی در شبکه تمایز قائل شوند و آنها را دسته‌ بندی کنند. به عنوان مثال، حتی اگر ایمیل ها و صفحات وب از طریق همان اتصال اینترنتی به رایانه شما ارسال شوند، باز هم به پورت خود می روند. البته پورت در دنیای کامپیوتر معانی مختلفی دارد. به عنوان مثال، هر پورت در شبکه دارای یک شماره تعریف شده است و با یک پروتکل خاص مانند TCP مرتبط است.

به عنوان مثال پورت های 20 و 21 مربوط به FTP هستند. از نظر سخت افزاری، پورت را جک یا سوکتی می گویند که وسایل الکترونیکی جانبی (مانند پورت USB) به آن متصل می شوند. پورت ها بسیار مهم هستند و بدون آنها عملا استفاده از اینترنت غیرممکن است. درک مفهوم و عملکرد پورت ها برای مبتدیان ممکن است دشوار باشد و این کاملا طبیعی است. در این مقاله قصد داریم در مورد مفهوم و تعداد پورت ها و پروتکل های مربوط به پورت ها صحبت کنیم و شما را با مهمترین پورت های شبکه آشنا کنیم. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

پورت ها در تمام دستگاه های متصل به شبکه دارای یک شماره منحصر به فرد هستند. به عنوان مثال، تمام درخواست های HTTP به پورت شماره 80 می رود. ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که تفاوت پورت و آدرس IP چیست. آدرس‌های IP در واقع فقط اجازه می‌دهند تا درخواست‌های اینترنتی بین دستگاه‌های خاصی رد و بدل شود، اما درخواست‌ها می‌توانند با سرویس‌ها یا برنامه‌های خاصی در دستگاه با استفاده از شماره پورت ارتباط برقرار کنند. دروازه ها پورت های مجازی هستند که توسط سیستم عامل کامپیوتر کنترل می شوند و اجازه می دهند حداقل از دو اتصال اینترنتی به طور همزمان و بدون تداخل یا مشکل استفاده شود. در دنیای شبکه برای برقراری ارتباط با هر دستگاهی باید سه رکن اصلی وجود داشته باشد.

رکن اول زیرساخت است، یعنی اگر می خواهید از اینترنت یا هر نوع شبکه کوچک یا بزرگ استفاده کنید، ابتدا باید کابل شبکه، مودم، روتر، وای فای و … را داشته باشید. دومین رکن اصلی آدرس است. مفهوم ارتباط از ارسال هر درخواست و دریافت هر پاسخی انتزاع می شود. بنابراین اگر ندانیم مبدا و مقصد کجاست، نمی توانیم هیچ شبکه یا اینترنت را تصور کنیم. آدرس‌های منحصربه‌فردی که برای دستگاه‌های متصل در اینترنت و شبکه ارائه می‌شوند، آدرس IP نامیده می‌شوند. سومین رکن اساسی شیئی است که درخواست ها و پاسخ ها را ارسال می کند.

در دنیای تکنولوژی انواع پورت ها با کاربری های متفاوت وجود دارد. پورت ها یکی از پرکاربردترین مفاهیم فناوری اطلاعات هستند که در دو گروه سخت افزاری و نرم افزاری طبقه بندی می شوند. اولین گروه از پورت های سخت افزاری به پورت هایی اطلاق می شود که برای اتصال کابل ها و تجهیزات استفاده می شوند. به عنوان مثال، اگر به پشت سرور یا رایانه شخصی نگاه کنید، درگاه هایی برای اتصال روترها، سوئیچ شبکه، مانیتورها، بلندگوها، چاپگرها و غیره وجود دارد. می بینید که وقتی دستگاه ها را به یکدیگر متصل می کنید، فرآیند تبادل اطلاعات را ساده می کند.

گروه دوم پورت های نرم افزاری هستند که به صورت فیزیکی قابل مشاهده نیستند و به صورت مجازی (نرم افزاری) توسط سیستم عامل ها مدیریت می شوند و توسط کامپیوتر و نرم افزارهای مبتنی بر شبکه مورد استفاده قرار می گیرند. در بحث نرم افزار، پورت به عددی اطلاق می شود که به یک فرآیند (برنامه یا سرویس) اختصاص داده می شود تا فرآیند انتقال اطلاعات را فعال کند. در ادامه به طور کامل انواع پورت را مورد بحث قرار می دهیم.

معرفی پورت سخت افزاری یا فیزیکی

پورت چیست؟ انواع پورت در شبکه، پورت یکی از پرکاربردترین قطعات کوچک کامپیوتر، لپ تاپ، گوشی های هوشمند و غیره است. این پورت به سیستم اجازه می دهد تا به دستگاه های جانبی مختلف متصل شود. پورت های فیزیکی در شبکه جزء قطعات سخت افزاری هستند و آنها به دو نوع پورت سریال و پورت موازی تقسیم می شوند: پورت سریال دستگاه‌هایی هستند که از طریق یک پورت سریال متصل می‌شوند، یک بیت اطلاعات در هر ثانیه تبادل می‌کنند. رایج ترین پورت سریال، کانکتور D-Subminiature یا D-sub است که سیگنال های RS-232 را حمل می کند. پورت سریال چیست؟ پورت سریال یک رابط فیزیکی است که برای ارتباط با دستگاه های جانبی مانند مودم، دستگاه های برنامه نویسی، دستگاه های اندازه گیری، رابط های صوتی و سایر دستگاه های الکترونیکی استفاده می شود.

این پورت ها داده ها را به صورت یک بیت در یک زمان به صورت سریال ارسال و دریافت می کنند. پورت سریال به طور فیزیکی به کانکتور DB-9 (نسخه قدیمی) یا DB-25 (نسخه قدیمی تر) متصل می شود. اما امروزه بیشتر از پورت های USB به جای پورت های سریال استفاده می شود. پورت سریال فرآیند کنترل و ارتباط را از طریق پروتکل های مختلفی مانند RS-232، RS-422 و RS-485 مدیریت می کند. از این پورت ها برای برقراری ارتباط با نرم افزارهایی مانند HyperTerminal در ویندوز، minicom در لینوکس و سایر برنامه های مشابه استفاده می شود. پورت سریال با توجه به ویژگی هایی مانند ارسال سریال داده ها و امکان کنترل ارتباطات با استفاده از روش هایی مانند دست دادن و همچنین سرعت پایین آن نسبت به سایر پورت ها، امروزه به ندرت و بیشتر در دستگاه های قدیمی و خاص مورد استفاده قرار می گیرد.

با وجود پیشرفت تکنولوژی، استفاده از پورت های سریال کاهش یافته است و تجهیزات بیشتر به سمت USB، Ethernet و رابط های بی سیم تمایل دارند. پورت های سریال دارای دو نوع 9 پین و 25 پین هستند که سرعت انتقال اطلاعات آن ها 115 کیلوبیت بر ثانیه است. پورت DB-25: این یکی از انواع اتصال دهنده D-sub است و درگاه ارتباط سریال RS-232 است، اما بندرت به عنوان درگاه سریال مورد استفاده قرار می گیرد و بیشتر به عنوان پورت موازی پرینتر و به جای کانکتور 36 پین موازی به کار برده می‌شود. اکثر برنامه‌ها به تمام پین‌های B-25 احتیاج ندارند. پورت DE-9 یا COM: این پورت ارتباط سریال و دو جهته بین کامپیوتر و دستگاه های جانبی ایجاد می کند. برای اتصال دستگاه هایی مانند ماوس، کیبورد، مودم و یو پی اس استفاده می شود. استفاده از پورت های DB-25 و DE-9 منسوخ شده و به جای آن از USB استفاده می شود.

پورت موازی: اما دستگاه هایی که از طریق یک پورت موازی به یکدیگر متصل می شوند، داده های درون خود را از بیش از یک خط یا سیم منتقل می کنند. چند نمونه از رایج ترین پورت های موازی، 1. پورت USB: پورت های USB به مادربرد کامپیوتر متصل می شوند و دسترسی سریع تری به داده ها و اطلاعات دارند. ماوس، صفحه کلید و چاپگر از جمله دستگاه هایی هستند که از طریق USB به کامپیوتر متصل می شوند. 2. پورت اترنت یا LAN: این پورت برای ارتباط شبکه استفاده می شود و می توانید از آن برای اتصال سیستم خود به اینترنت استفاده کنید. این پورت بیشتر در شبکه های LAN استفاده می شود. 3. پورت VGA: پورت VGA درگاهی است که هنگام اتصال سیستم خود به مانیتور یا پروژکتور از آن استفاده می کنید.

این پورت داده های ویدئویی آنالوگ را از کامپیوتر به دستگاه های پخش مانند مانیتور ارسال می کند. 4. پورت HDMI: این پورت یکی از جایگزین های قدرتمند VGA است که داده های صوتی و تصویری را با کیفیت بالاتری انتقال می دهد. 5. پورت صدا: معمولا پورت صدا دارای 3 کانکتور مجزا است و برای انتقال چند رسانه ای استفاده می شود. در واقع، اگر قصد دارید به یک بلندگو و سیستم خروجی صدا وصل شوید، باید آن را به جک سبز روشن که برای خروجی صدا است وصل کنید. اگر قصد دارید صدای خود را ضبط کنید و آن را به عنوان ورودی به رایانه بدهید، باید از رابط آبی استفاده کنید. جک ورودی میکروفون نیز قرمز روشن است.

6. پورت مودم: پورت مودم برای تبدیل سیگنال دیجیتال به آنالوگ و بالعکس است که در ارتباطات شبکه بسیار مهم است. این پورت برای دسترسی به اینترنت به خط تلفن متصل است. البته پورت های دیگری نیز وجود دارند که بسته به ساختار و وظایفشان می توان از آنها استفاده کرد. 7. پورت RCA: این پورت سیگنال های صوتی و تصویری کامپوزیت استریو را روی سه کابل زرد، سفید و قرمز حمل می کند که سیم زرد سیگنال های ویدئویی آنالوگ و سیم های قرمز و سفید سیگنال های صوتی استریو را حمل می کنند. 8. پورت RJ45: رابط RJ و پورت RJ45 باید برای اتصال سیستم به شبکه محلی یا اینترنت استفاده شود. پورت RJ45 دارای 8 پین و دو عدد LED برای انتقال اطلاعات و تشخیص بسته است.

آشنایی با پورت نرم افزاری یا مجازی

پورت چیست؟ انواع پورت در شبکه، URL را در نظر بگیرید. پورت نرم افزار بخش مهمی از این آدرس است. یک پورت نرم افزاری مشخص می کند که سیستم ها داده ها را از یک آدرس IP خاص در یک پورت خاص ارسال و دریافت می کنند. برخی از پورت های نرم افزاری توسط استاندارد شبکه جهانی رزرو و تایید شده اند. مانند پورت 25 که پورت ایمیل است و پورت 80 که برای مرورگر وب است. در مجموع 65535 پورت نرم افزار وجود دارد. پورت های نرم افزار در لایه 4 مدل مرجع OSI کار می کنند و پروتکل های انتقال مانند TCP یا UDP مشخص می کنند که هر بسته به کدام پورت ارسال شود.

هدرهای TCP و UDP دارای بخشی هستند که شماره پورت را مشخص می کند. یکی از رایج ترین راه هایی که هکرها به سرورهای شبکه نفوذ می کنند، ارسال ترافیک مخرب به دروازه های نرم افزاری است. به گونه ای که ترافیک به صورت تصادفی ارسال می شود و هر پورت باز وارد می شود. به همین دلیل، هنگام پیکربندی فایروال، تمام پورت ها به جز پورت های رزرو شده باید مسدود شوند. پورت های رزرو شده شامل پورت ایمیل 25، پورت مرورگر وب 80، پورت ترافیک وب 443 و پورت 3389 برای پروتکل RDP است. انواع پورت های نرم افزاری:
در مجموع 65535 شماره پورت نرم افزار وجود دارد که به این صورت دسته بندی می شوند،

1. از پورت 0 تا 1023 پورت شناخته شده و به برنامه ها و سرویس هایی مانند FTP اختصاص داده شده. 2. از پورت 1024 تا 4915 پورت هایی وجود دارد که هیچ ارتباطی به اینترنت ندارند و هنگام کار با شبکه به صورت تصادفی یک پورت باز شده و برای ارسال و دریافت اطلاعات با سرور ارتباط برقرار می شود. 3. از پورت 49152 تا 65535 که پورت های خصوصی هستند و برای خدمات خاصی استفاده می شوند. 4. پورت 20 و 21 برای انتقال فایل بین سرور و کلاینت، پروتکل FTP استفاده می شود. 5. پورت 22 برای ایجاد اتصالات امن از طریق شبکه یا SSH استفاده می شود. 6. پورت 25 پروتکل SMTP یا پروتکل ایمیل است. 7. پورت 53 برای پروتکل DNS برای تبدیل نام دامنه به آدرس IP است.

8. پورت 80 یا HTTP برای صفحات وب است. پورت 8080 جایگزین رایج پورت 80 برای وب سرویس هاست، یعنی برای وب سرورها گزینه دوم است زیرا دو تا 80 دارد و خارج از محدوده پورت های شناخته شده یعنی پورت 1 تا 1023 است، برای ایمنی پورت 8080 باید از SSL استفاده کنید. 9. پورت 123 برای ساعت های کامپیوتری و ایجاد هماهنگی بین آنها می باشد. پروتکل NTP در رمزگذاری داده ها مهم است. 10. پورت 179 برای مدیریت پروتکل BGP در شبکه های بزرگ است. 11. پورت 443 برای نسخه امن HTTP محفوظ است و برای رمزگذاری استفاده می شود. 12. پورت 500 برای اتصالات امن IPSEC است. 13. پورت 3389 برای اتصال کامپیوتر از راه دور، پروتکل RDP است. 14. پورت 8080 که جایگزین مناسبی برای پورت 80 برای سرویس های وب است، توسط SSL ایمن شده است.

کلام پایانی در رابطه با پورت چیست؟ انواع پورت در شبکه

پورت چیست؟ انواع پورت در شبکه، پورت ها یکی از اجزای مهم یک شبکه کامپیوتری هستند که به صورت فیزیکی و مجازی مورد استفاده قرار می گیرند. درگاه های فیزیکی دستگاه های سخت افزاری را به سیستم متصل می کنند و درگاه های مجازی مسئول انتقال داده ها بین اینترنت و خدمات خاص هستند. حفاظت از دروازه یکی از مهمترین کارهایی است که باید برای محافظت از سیستم خود در برابر حملات هکرها انجام دهید. هیچ پورتی امن یا خطرناک نیست. آنچه پورت های شبکه را خطرناک یا ایمن می کند نحوه استفاده از آنها و اقدامات امنیتی است که برای آنها در نظر گرفته اید.

برای دور ماندن از چنین خطراتی، بهتر است این راه حل ها را اجرا کنید: پورت های باز را از نزدیک نظارت کنید. پورت های استفاده نشده را ببندید. ببینید کدام سرویس ها از کدام پورت ها استفاده می کنند. اسکن پورت و تست نفوذ را فراموش نکنید. پورت SSH را با روش هایی مانند تولید کلید SSH یا احراز هویت دو مرحله ای ایمن کنید. ترافیک DNS را نظارت کنید و در صورت لزوم فیلتر کنید. نقش فایروال را جدی بگیرید و آن را به درستی پیکربندی کنید. فایروال می تواند از دسترسی کاربران خارجی به منابع سیستم و انجام کنترل های لازم جلوگیری کند، مشروط بر اینکه آنها به درستی پیکربندی شوند.

به طور کلی ما دو نوع پورت داریم. پورت های سخت افزاری و نرم افزاری اما می توان آن را به پورت های شناخته شده (0 تا 1023)، پورت های ثبت شده (1024 تا 49151) و پورت های خصوصی و پویا (49152 تا 65535) تقسیم کرد. یک کامپیوتر در نهایت دارای 50 پورت سخت افزاری مختلف خواهد بود، اما 65535 پورت مجازی وجود دارد که به عنوان عدد مشخص می شوند و به آنها شماره پورت نیز می گویند. شما عزیزان می توانید برای مشاهده و خرید تجهیزات شبکه به آدرس اینترنتی ایمن ارتباط مراجعه نمایید.

سوالات متداول

پورت 8080 چیست؟

این یکی از معروف ترین پورت ها در دنیای شبکه است که کاربرد اصلی آن هنگام پیاده سازی سرورهای ایمیل، امکان دسترسی از راه دور به دوربین های شبکه متصل به دستگاه های DVR و سایر اهداف خاص است.

پورت اسکن چیست؟

پورت اسکن روشی است که می تواند برای تعیین اینکه کدام پورت ها در یک شبکه IP باز یا بسته هستند استفاده شود. اسکن پورت کمک زیادی به شناسایی آسیب پذیری های مربوط به پورت های یک سیستم می کند. البته هکرها نیز می توانند از این روش برای یافتن پورت های باز کامپیوتر و ارسال ترافیک مخرب به آنجا استفاده کنند.

اگر یک پورت باز بماند، ممکن است باعث حمله هکری شود؟

بله. هکرها می توانند از آسیب پذیری پورت باز برای دسترسی به داده ها و اطلاعات حساس استفاده کنند. به همین دلیل است که باید به نظارت مستمر و اجرای راهکارهای امنیتی فکر کنید.

منظور از پورت های سخت افزاری کدام پورت ها هستند؟

رایج ترین پورت های سخت افزاری در زمینه شبکه عبارتند از پورت USB، HDMI، VGA، پورت صوتی، اترنت و مودم.