تفاوت SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه این است که VoIP یک فناوری کلی برای انتقال صدا از طریق اینترنت در تلفن تحت شبکه است، در حالی که SIP یکی از پروتکل هایی است که این انتقال را مدیریت و سازمان دهی میکند. باید گفت که سیستم های مبتنی بر VoIP و SIP امکاناتی نظیر انتقال تماس، صف انتظار، منشی صوتی، تماس تصویری و ضبط مکالمات را به راحتی فراهم می کنند که برای داشتن این قابلیت ها در سیستمهای سنتی، اغلب به تجهیزات گران قیمت نیاز می باشد. ما در این مقاله با بررسی تفاوت SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه شما را با این دو پروتکل و نحوه عملکرد آنها آشنا می کنیم.
بررسی تفاوت ها و شباهت های SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه
اگر تا به حال از تلفن هایی استفاده کرده اید که به جای اتصال به خط تلفن معمولی، از اینترنت بهره می برند، پس با دنیای تلفن ویپ آشنا هستید. این نوع تماس ها که با استفاده از فناوری VoIP انجام میشوند، بخش مهمی از ارتباطات مدرن را تشکیل داده اند. مهم ترین نکته درباره این تلفن ها پشتیبانی از پروتکل های SIP و VoIP می باشد. VoIP و SIP دو مفهوم متفاوت هستند که در کنار هم کار می کنند. تفاوت بین SIP و VoIP چیست؟ در ادامه با بیانی روان و قابل درک، به بررسی تفاوت این دو می پردازیم.
VoIP خلاصه عبارت Voice over Internet Protocol است، یعنی برقراری تماس تلفنی از طریق اینترنت. به جای اینکه تماس ها از خطوط تلفن سنتی عبور کنند، با VoIP صدا به داده دیجیتال تبدیل شده و از طریق اینترنت منتقل می شود. با استفاده از این فناوری صدای شما تبدیل به بسته های دیجیتال می شود و از طریق اینترنت به مقصد میرسد و دوباره به صدا بر میگردد. این کار نیاز به ابزارها و قوانینی دارد که به آن ها پروتکل می گوییم.
در مقابل SIP مخفف Session Initiation Protocol است. این پروتکل مثل یک مدیر جلسه عمل میکند. به این صورت که تماس را آغاز می کند، مدیریت می کند و در پایان تماس، ارتباط را قطع میکند. وقتی از یک تلفن IP استفاده می کنید، معمولاً از پروتکل SIP برای برقرار کردن تماس استفاده می شود. این تلفن تحت شبکه خودش را به سرور SIP معرفی میکند و وقتی شماره می گیرید، درخواست تماس می فرستد.
این پروتکل می تواند تماس را نگه داشته و یا منتقل کند، از طرفی پیامهای صوتی را مدیریت می کند. همچنین می تواند با نرمافزارهایی مانند سیستم مدیریت مشتری یا مراکز تماس تلفنی همزمان کار کند. حال سوالی که پیش می آید تفاوت بین SIP و VoIP چیست و کدام بهتر است؟ در ادامه چند تفاوت SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه را بیان کرده ایم. از برند های محبوب در حوزه تلفن ویپ باید به برند یالینک اشاره کرد که انواع مختلف تلفن IP YEALINK را می توانید با مراجعه به سایت ایمن ارتباط مشاهده کرده و در صورت نیاز خریداری فرمایید.
تفاوت در کاربرد و عملکرد SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه
فناوری VoIP، به مفهوم کلی انتقال صدا از طریق بستر اینترنت اشاره دارد. در واقع، VoIP مجموعهای از روش ها، تجهیزات و استاندارد هاست که ارتباط صوتی را بدون نیاز به خطوط تلفن سنتی، از طریق شبکه های داده برقرار میکند. این فناوری می تواند با استفاده از پروتکل های مختلفی مانند SIP، H.323 یا MGCP پیاده سازی شود. در مقابل، SIP صرفاً یک پروتکل ارتباطی (سیگنالینگ) است که برای شروع، مدیریت و پایان جلسات ارتباطی (مثل تماس صوتی یا تصویری) در بستر VoIP استفاده می شود.
بنابراین می توان اینگونه گفت که مفهوم SIP در مقابل VOIP به این صورت بوده که VoIP یک چارچوب کلی است و SIP یکی از اجزای عملیاتی آن محسوب میشود. VoIP از نظر عملکرد، وظیفه تبدیل صدای انسان به داده های دیجیتال را بر عهده دارد و این داده ها را از طریق اینترنت به مقصد منتقل می کند. این فرآیند شامل فشرده سازی صدا، تبدیل آن به بسته های اطلاعاتی و ارسال آن ها از طریق شبکه های IP است. یعنی VoIP بیشتر نقش حامل یا وسیله انتقال صدا را ایفا میکند. از طرف دیگر، SIP نقش مدیریتی در تماس ها دارد.
SIP مسئول شروع تماس مثل زمان شماره گیری، انتقال تماس مثلاً انتقال از یک داخلی به داخلی دیگر، نگه داشتن تماس، و در نهایت قطع آن است. به عبارت دیگر، SIP به عنوان مغز پشت صحنه تماس عمل میکند و فرآیندهای کنترل تماس را انجام می دهد. اگرچه در نام VoIP بیشتر به صدا اشاره شده، اما این فناوری قابلیت پشتیبانی از سایر اشکال ارتباطی مانند تصویر یا ویدیو را هم دارد، با این حال کاربرد رایج آن هنوز هم انتقال صوت است.
VoIP بستری برای ارسال داده های رسانهای است. در مقابل، SIP از ابتدا به گونهای طراحی شده که بتواند انواع مختلف رسانه ها را مدیریت کند. یعنی علاوه بر تماس صوتی، میتواند برای تماس تصویری، پیامرسانی متنی، ارسال فایل، جلسات ویدئوکنفرانس و حتی بازی های آنلاین استفاده شود. این قابلیت SIP در برابر VoIP را به گزینه ای مناسب برای سیستم های ارتباطی جامع و چند رسانه ای تبدیل کرده است.
تفاوت در دامنه استفاده، تجهیزات و میزان سازگاری SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه
فناوری VoIP یک چارچوب کلی برای انتقال صدا و سایر رسانه ها از طریق اینترنت است که میتواند از پروتکل های مختلفی برای اجرای خود استفاده کند. این پروتکل ها شامل SIP، H.323، MGCP و برخی پروتکل های اختصاصی دیگر هستند که هرکدام برای شرایط خاصی طراحی شدهاند. به عبارت دیگر، VoIP یک مسیر ارتباطی است که میتوان آن را با ابزارهای متنوعی ساخت. در این میان، SIP تنها یکی از این ابزارهاست، اما به دلیل سادگی، انعطاف پذیری بالا، و پشتیبانی از چند رسانه (صدا، تصویر و داده)، به عنوان رایج ترین و محبوب ترین پروتکل برای پیاده سازی VoIP شناخته می شود.
VoIP می تواند بدون SIP هم کار کند، چون همان طور که گفته شد، با استفاده از سایر پروتکل ها نیز قابل اجراست. به عنوان مثال، در برخی سیستمهای ویدئوکنفرانس، از پروتکل H.323 بهجای SIP استفاده میشود. بنابراین VoIP یک فناوری مستقل است که نیاز به یک پروتکل برای اجرا دارد، اما الزامی به SIP ندارد. اما در مقابل، SIP بدون VoIP معنایی ندارد. چون SIP خودش به تنهایی قابلیت برقراری تماس را ندارد و برای اجرا نیاز به بستری دارد که داده های صوتی و تصویری را منتقل کند.
این بستر همان فناوری VoIP است. پس میتوان گفت که SIP وابسته به VoIP است، ولی VoIP وابسته به SIP نیست. در بازار تجهیزات ارتباطی، برخی تلفنهای VoIP از پروتکلهای اختصاصی شرکت سازنده استفاده می کنند. این یعنی آن تلفن فقط با تجهیزات و نرمافزارهای همان برند خاص سازگار است و استفاده از آن در سیستمهای دیگر ممکن است دشوار یا غیرممکن باشد.
این موضوع میتواند در بلندمدت باعث محدودیت و وابستگی فنی شود. در مقابل، تلفنهایی که از پروتکل SIP پشتیبانی می کنند معمولاً از استانداردهای باز تبعیت می کنند و می توانند با تجهیزات و نرمافزارهای برندهای مختلف ارتباط برقرار کنند. این سازگاری بالا باعث میشود انتخاب تجهیزات ساده تر، ارتقاء آینده آسان تر، و هزینه ها در بلندمدت کمتر باشد. این موضوع یکی از تفاوت SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه می باشد.
سازگاری با تجهیزات مشابه و داشتن هدف مشترک از شباهت های SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه
هر دو فناوری VoIP و SIP با هدف جایگزینی سیستمهای تلفنی سنتی طراحی شده اند و تمرکز آن ها بر ایجاد ارتباط صوتی و در مواردی تصویری، از طریق اینترنت است. در گذشته، تماس های تلفنی نیاز به خطوط تلفن شهری (PSTN) داشتند، اما با گسترش این دو فناوری، میتوان همان تماس ها را با کیفیت بهتر، هزینه کمتر و امکانات بیشتر از طریق شبکههای دیجیتال انجام داد. بنابراین، هدف اصلی هر دو، تسهیل و هوشمندسازی ارتباطات بر بستر IP است.
برای آنکه بتوان از VoIP یا SIP استفاده کرد، وجود یک شبکه IP فعال ضروری است. چه این شبکه، اینترنت جهانی باشد و چه شبکه داخلی یک سازمان (LAN)، عملکرد هر دو فناوری وابسته به وجود زیرساخت شبکه است. بدون ارتباط شبکهای، هیچ کدام قادر به ارسال یا مدیریت تماس نخواهند بود. به همین دلیل، راه اندازی صحیح شبکه اولین گام برای استفاده از SIP و VoIP در سیستمهای تلفن تحت شبکه است.
هر دو فناوری نقشی کلیدی در طراحی و اجرای سیستمهای تلفنی مدرن دارند. در بسیاری از شرکت ها، مراکز تماس (Call Center)، سیستمهای پاسخگوی خودکار (IVR) و حتی ارتباطات بینالمللی بر پایه VoIP و SIP طراحی میشوند. VoIP وظیفه انتقال صدا را بر عهده دارد و SIP به عنوان مدیر تماس ها، برقراری، نگه داری و قطع تماس را کنترل میکند. در کنار هم، این دو بخش های مکملی از ساختار تلفن های IP محسوب می شوند.
بسیاری از تجهیزات ارتباطی مانند تلفن های IP، مراکز تماس نرمافزاری (Softswitch)، هدست های تحت شبکه و حتی نرمافزارهای تماس تلفنی بهگونهای طراحی شده اند که با هر دو فناوری SIP و VoIP سازگار باشند. این سازگاری باعث میشود کاربر نگران ناسازگاری بین تجهیزات نباشد و بتواند از میان برندها و سیستمهای متنوع، با اطمینان انتخاب کند. در واقع، این دو فناوری استانداردهای مشترکی دارند که باعث افزایش انعطاف پذیری در انتخاب تجهیزات و نرمافزارها می شود.
قابلیت ادغام با نرمافزارها و سیستمهای دیگر پروتکل های SIP و VoIP در تلفن ویپ
فناوری VoIP در اصل برای انتقال صدا از طریق اینترنت طراحی شده است، اما به مرور زمان توسعه یافته و توانایی انتقال داده های چندرسانهای مانند تصویر و فایل را نیز پیدا کرده است. از طرف دیگر، پروتکل SIP ذاتاً برای پشتیبانی از انواع رسانه ها طراحی شده و می تواند بهراحتی تماس صوتی، تماس تصویری، ارسال پیام متنی، اشتراک گذاری فایل و حتی کنفرانس های چندجانبه را مدیریت کند. در نتیجه، هر دو ابزار برای ایجاد ارتباطات چندرسانه ای پیشرفته در شبکه های امروزی به کار می روند و نقش مکمل یکدیگر را ایفا میکنند.
در محیط های سازمانی و حساس، امنیت تماس ها اهمیت بسیار بالایی دارد. چه از VoIP استفاده شود و چه از SIP، هر دو نیازمند لایه های حفاظتی مانند رمزگذاری (Encryption)، احراز هویت کاربران (Authentication)، و سیاست های کنترلی دسترسی هستند. بدون این اقدامات امنیتی، تماس ها ممکن است در معرض شنود، جعل هویت تماس گیرنده (spoofing)، یا نفوذ هکرها قرار بگیرند. بنابراین، پیاده سازی صحیح و امن VoIP و SIP یکی از اصول پایه ای در طراحی زیرساخت های ارتباطی محسوب میشود.
یکی از ویژگی های کلیدی SIP و VoIP، قابلیت ادغام (Integration) با سایر نرمافزارها و سیستمهای سازمانی است. این فناوری ها به راحتی با نرمافزارهایی مانند سیستمهای مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، نرمافزارهای Helpdesk، مراکز تماس، فکس اینترنتی، و حتی اپلیکیشن های موبایلی هماهنگ می شوند. چنین یکپارچگی باعث میشود فرآیند پاسخ گویی، فروش و پشتیبانی سریعتر، هوشمندتر و متمرکزتر انجام شود. از طرفی با استفاده از SIP، اضافه کردن کاربران یا خطوط جدید به سیستم بسیار آسان است. این امر به کسب و کارها اجازه می دهد تا بدون هزینه های بالا، با رشد سازمان، سیستم تلفنی خود را گسترش دهند.
مزایای استفاده از SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه
تفاوت SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه موضوع قابل بحث این مطلب بوده که در ادامه به بررسی مزیت های پروتکل های SIP و VoIP در تلفن ویپ می پردازیم. محبوبیت VoIP به طور قابل توجهی به دلیل کاهش چشمگیر هزینه های تماس، به ویژه در تماس های بین المللی، افزایش یافته است. برخلاف سیستم های تلفن سنتی که برای تماس با خارج از کشور هزینه های بالایی دارند، VoIP از بستر اینترنت برای انتقال صدا استفاده میکند و این موضوع باعث شده تماس های بین المللی بسیار ارزان تر و حتی در برخی موارد رایگان انجام شوند.
همچنین VoIP تنها محدود به تماس صوتی نیست و امکان برقراری تماس تصویری، ارسال پیام متنی و حتی فایل را نیز فراهم می کند که آن را به یک ابزار ارتباطی چندمنظوره تبدیل کرده است. از سوی دیگر، یکی از مهم ترین دلایل محبوبیت VoIP قابلیت استفاده از آن در هر مکان است. در واقع کافی است کاربر به اینترنت دسترسی داشته باشد تا بتواند از طریق لپ تاپ، موبایل یا تلفن VoIP با هر نقطهای از جهان تماس بگیرد.
از طرفی این فناوری به راحتی با نرمافزارهای سازمانی مانند سیستمهای CRM، پشتیبانی مشتریان و ابزارهای مدیریتی هماهنگ میشود. این یکپارچگی، مدیریت تماس ها را بهینه کرده و تجربه کاری بهتری برای کارکنان و مشتریان به همراه دارد. از طرفی استفاده از SIP به عنوان یک استاندارد جهانی و باز، مزیت بزرگی برای سازمان ها محسوب میشود، چرا که با بیشتر دستگاه ها و پلتفرمها سازگار است و امکان برقراری ارتباط صوتی، تصویری و حتی چت آنلاین را فراهم میکند.
همچنین، این پروتکل با توجه به انعطاف پذیری بالا، به راحتی در مقیاس های مختلف از کسب و کارهای کوچک تا سازمانهای بزرگ قابل پیاده سازی و گسترش است، بدون نیاز به تغییرات پیچیده در زیرساخت. نکته مهم درباره مزیت این دو پروتکل این بوده که سیستمهای VoIP و SIP نسبت به سیستمهای تلفن سنتی نیاز به تجهیزات سختافزاری کمتری دارند و راه اندازی آنها سادهتر است.
نتیجه گیری و سوالات متداول
تا به ایجا درباره تفاوت SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه صحبت کرده ایم به طور کلی متوجه شدیم که هرچند بین این دو پروتکل تفاوت هایی وجود دارد ولی در واقع این دو مکمل یکدیگر هستند؛ VoIP فناوری انتقال صدا از طریق اینترنت را فراهم میکند و SIP یکی از پروتکلهای رایج برای مدیریت و برقراری این ارتباطات است. بنابراین، برای راه اندازی یک سیستم تلفن تحت شبکه کارآمد، استفاده همزمان از VoIP به عنوان بستر اصلی و SIP به عنوان پروتکل کنترلی، ترکیبی موثر و رایج در بسیاری از سازمان ها به شمار می رود.
در جمع بندی این سه تفاوت، می توان گفت که VoIP یک فناوری گسترده برای انتقال صدا و داده از طریق اینترنت است که میتواند از پروتکل های مختلف استفاده کند. SIP یکی از این پروتکل هاست که وظیفه مدیریت و تنظیم جلسات ارتباطی را دارد. در حالی که VoIP بیشتر تمرکز بر انتقال صدا دارد، SIP تمرکز خود را بر مدیریت هوشمند جلسات و کنترل جریان تماس گذاشته است. همچنین، SIP با پشتیبانی از انواع رسانه ها، امکاناتی فراتر از VoIP سنتی ارائه می دهد.
به طور خلاصه، VoIP از مجموعهای از پروتکل ها برای پیاده سازی تماس های اینترنتی استفاده می کند که SIP تنها یکی از آن هاست. SIP بیشترین استفاده را دارد اما تنها گزینه نیست. VoIP از نظر عملکرد مستقلتر است، در حالی که SIP بدون بستر VoIP کاربردی ندارد. همچنین، تلفن های SIP به دلیل پیروی از استانداردهای باز، سازگارتر با سایر سیستمها هستند، اما برخی تلفن های VoIP با پروتکل های خاص فقط در محیطهای محدود قابل استفادهاند. این تفاوت ها هنگام خرید یا راه اندازی سیستم تلفنی سازمان اهمیت زیادی دارند.
VoIP و SIP هر دو فراتر از فقط تماس صوتیعمل می کنند و زیرساختی منعطف برای ارتباطات دیجیتال ایجاد می نمایند. آن ها نه تنها از رسانه های مختلف پشتیبانی می کنند، بلکه با ارائه قابلیت های امنیتی و امکان ادغام با سیستمهای دیگر، بستر قابل اعتمادی برای ارتباطات هوشمند در کسب و کارهای کوچک و بزرگ به شمار میآیند. این سه ویژگی، آن ها را به ابزارهایی حیاتی در تحول دیجیتال تبدیل کرده است.
تفاوت اصلی بین VoIP و SIP در تلفن ویپ چیست؟
تفاوت SIP و VoIP در تلفن تحت شبکه موضوع مهمی بوده که در واقع VoIP فناوری انتقال صدا از طریق اینترنت است، در حالی که SIP یکی از پروتکلهایی است که برای برقراری، مدیریت و پایان دادن به این تماسها در بستر VoIP استفاده میشود.
آیا میتوان از VoIP بدون استفاده از SIP بهره برد؟
بله، VoIP میتواند با پروتکلهای دیگری مانند H.323 یا WebRTC نیز کار کند. اما SIP رایجترین و انعطافپذیرترین پروتکل برای VoIP است.
آیا پروتکل SIP فقط برای صدا استفاده میشود؟
خیر، SIP نهتنها برای صدا بلکه برای تماس تصویری، پیامرسانی (چت)، ویدئو کنفرانس و حتی ارسال فایل نیز کاربرد دارد.
آیا همه تلفن تحت شبکه از SIP پشتیبانی میکنند؟
اکثر تلفنهای IP امروزی از پروتکل SIP پشتیبانی میکنند، بهویژه مدلهای برندهای شناختهشده مانند Yealink و Grandstream.
کدام یک برای کسب و کار مناسبتر است، SIP یا VoIP؟
این دو رقیب نیستند بلکه مکمل یکدیگرند؛ VoIP فناوری زیرساختی است و SIP ابزاری برای مدیریت ارتباطات در بستر آن. ترکیب این دو، یک سیستم تلفنی کامل و کارآمد را فراهم میکند.